pamuk

Bugün Nazilli Pamuk Araştırma Enstitüsünden emekli bir ziraat mühendisi prostat ilacını yazdırmak için başvurdu. Daha önce hiç duymadığım Pamuk Enstitüsünün İzmir’deki Zeytincilik gibi mi olduğunu sordum.
Aynen öyleymiş, ama Türkiye’de sadece Nazilli’de varmış. Zararlılara karşı mücadele ve bunun bir parçası olarak da tohum ıslah çalışmaları yapılıyormuş. Tübitak’la ortak çalışıyorlarmış ve biz, daha dayanıklı ve çok ürün veren genetiği ile oynanmış kendi tohumlarımızı üretebiliyormuşuz.
Enstitünün neden Çukurova’da değil de Nazilli’de kurulduğunu sordum. Ege pamuğu daha kaliteliymiş, elastikiyeti, lif uzunluğu daha üstünmüş.
Ege’de de hasatın hala göçmen işçilerle mi yapıldığını sordum.
Eskiden 100 kuruşluk pamukta 10 kuruş olan toplama işçiliğinin payı günümüzde 70 kuruşa çıkmış, ayrıca işçi bulmak da gittikçe zorlaşıyormuş. Güneydoğulu işçilere memleketlerinden gelebilmeleri için avans vermek, onları barındırıp her türlü ihtiyaçlarını karşılamak gerekiyormuş. Bu nedenle artık pamuk makineyle hasat ediliyor bu da kalitesini düşürüyormuş. Makineyle toplanan , elle toplanmış gibi temiz olmuyor, araya kuru kabuklar, yapraklar karışıyor, iplik makinesi de bu çapakları ayıklarken pamuğu da birlikte çektiğinden 100 kiloda 2 kilo kadar ekstra fire veriyormuş.
1950’lerde Söke’de pamukçuluğu başlatan Fahri Tanman’ı tanıyıp tanımadığını sordum.
Pamukçuluk tarihi üzerine çalışmaları olmasına karşın tanımıyormuş, sadece oğlu Ege çiftçiler birliği başkanı Hulusi Tanman’ı duymuş.
Ben de O’na Fahri Bey’in eşi Saffet Tanman’ın o yıllara ait anılarından oluşan Batnas Tepelerinde Zaman adlı kitabını önerdim.
Yazarın ismini yazmamı rica etti, bir kağıda kaydedip verdim.