grizu

Bugün çocuğunu muayeneye getiren bir maden mühendisine Bursa'daki maden kazasını sordum.
"Muhtemelen insan hatasıdır" dedi
"Nasıl yani?" diye sordum
"Galerilerde Metan gazının miktarını ölçen aletler vardır.eskiden kuş, Kanarya fakan koyuluyormuş. Emniyet mühendisinin düzenli aralıklarla gidip onu okuması gerekir. Metan oranı artarsa vardiyaların çalışma süreleri ona göre 6 saate 4 saate düşürülür, eğer çok fazla ise galeri boşaltılır. Ya bu konuda bir ihmal oldu ya da çok küçük bir olasılıkla 'blow out' dediğimiz açılan bir delikten aniden ortama büyük miktarda metan gazı sızdı" dedi


"Emniyet mühendisi bu ölçümü galerinin içine girmeden dışardan yapamıyor mu?" diye sordum
"Elektronik aletler belki Zonguldak'taki gibi büyük devlet işletmelerinde vardır, ama böyle küçük işletmelerde renk değiştiren tüpler kullanılır, bizzat gidip bakmak gerekir. Elektronik olanları da benim zamanımda yanına gidip okumak gerekiyordu, ama emekli olalı çok oldu, belki dışardan okunanları da çıkmıştır." dedi


"Yer altında dinamit patlatmak tehlikeli değil mi? Açılan galeriler nasıl oluyor da çökmüyor?" diye sordum
"Başka bir yöntem yok ki... Kömür katmanına lağım denen delikler açılır, dinamit yerleştirilip geri çekilip patlatılır. Daha sonra açılan galeriler tahkimatla içerden desteklenir. Zonguldak gibi büyük madenlerde galeriler yerin 700 metre altında olduğundan o basınca dayanacak Alman malı çelik konstrüksiyonlar kullanılır ama bu olaydaki gibi 200 metrelik küçük madenlerde çelik yerine ahşap kullanılır" dedi



"Kaza olan bölgedeki kömür nasıl, kaliteli mi?" dedim
"O bölgeden 4000-4500 kalorilik linyit çıkar, Soma'nınkinden daha kalitesizdir" dedi
"Zonguldak'tan ne çıkıyor? dedim
"Oradan taş kömürü çıkıyor,8000-8500 kalorilik yüksek kaliteli kömürdür" dedi
"Taş kömürü ile linyit arasında ne fark var?" diye sordum



"Jeolojik yaşları farklı. Biri 50 milyon yılda oluşuyor, dğeri 60 milyon yılda" dedi
"Yani beklesek linyitler de zamanla taşkömürüne dönüşür, öyle mi?" diye sordum
Gülümseyek
" Evet ama 10 milyon yıl beklemeniz lazım" dedi

1. ve 3. fotograflar Murat Germen'in