bebek bezi

Haftasonu aile yemeğinde eskiden köylerde bebek bezi yerine kullanılan malzemeleri öğrendim:
Babamların Burdur’daki köyünde beşiğin altına bir ‘havruz’ adı verilen bir çömlek koyulur, bebek altı çıplak olarak beşikte yatarken, bebeğin erkek veya dişi olmasına göre şekli ayarlanmış ‘sibek’ denen ağaçtan yapılmış, pipoya benzer sapı düz, 10-15 cm’lik bir boru beşiğin delik olan yerinden çömleğe sarkıtılır, ve altının kuru kalması temin edilirmiş.
Kayınpederimin Niğde’deki köyünde ise bebeklerin altına iki kat bez arasında toprak koyulur ve kundağa sarılırmış.
Kundağa koymak için en iyi toprak sandık duvarı denen kerpiç bahçe duvarlarının dibinden toplanırmış.
Sandık duvarı yapmak için aynı beton kalıbı gibi 30 cm aralıkla çakılan tahtaların içine nemli toprak kürekle doldurulur, sık sık üzerine çıkılıp çiğnenir, ya da tokmakla dövülür, bir hafta kalıbın içinde kalan toprak kalıp sökülünce kerpiç duvar haline gelir, üzerine çalı çırpı yığılarak da mukavemeti arttırılırmış. Zaman içinde duvardan dökülen topraklar dibinde birikirmiş. Köyleri olan Bahçeli’de en iyi toprak Mavin'in bahçesi'ndeki duvarın dibinden çıkarmış. Duvardan bulgur bulgur dökülen toprakları kendinden küçük dört kardeşi için de avuç avuç annesine götüren kayınpederim annesinin hayır duasını alırmış.

Bebek altını ıslatınca ıslanan bölge atılır, kalan toprak nemli ise saçta şöyle bir çevrilir , tekrar bebeğin altına bağlanırmış.
Altına sıcak toprak bağlanan bebekte ne karın ağrısı ne gaz sancısı olur, mışıl mışıl uyurmuş. ‘Mavin neyin muaviniydi?’ diye sordum.
‘Ben de bilmiyorum, ama sahibi eski Konya Valisi Cemil Keleşoğlu’ydu, galiba bir takım pis işlere karışmış, Yassıada’da yargılanırken intihar etti’ dedi.

Ortadaki fotoğraf yeni doğum yapan annelere hediye olarak tasarlanmış 'bez pastası', son fotoğraf ise daha sonra Konya'da bir okula adı verilen Cemil Keleşoğlu.